RËNIA DRASTIKE E EUROS, PASOJAT DHE NDIKIMI NË EKONOMINË E VENDIT
Në këtë emision u diskutua në lidhje
me arsyet e zhvlerësimit në nivele historike të valutës euro në tregun e
brendshëm valutor në Shqipëri. Ekspertët dakordësuan në lidhje me faktin që kjo
vjen kryesisht nga niveli i lartë i ofertës së kësaj valute në tregun e brendshëm
por edhe nga jo pak faktorë të tregut të jashtëm që kanë të bëjnë me krizën në
sektorin energjitik apo me politikat shtërnguese të rrijes së interesave që po
aplikojnë bankat qëndrore në mbarë botën.
Në lidhje me arsyen pse kemi një
rritje të madhe të sasisë së eurove në tregun e brendshëm ekspertët evidenduan
faktin që kjo mund të ketë ardhur për shkak të rritjes së të ardhurave nga turizmi,
remitancat e emigrantëve që ruajnë të njëjtin ritëm edhe pse kanë kaluar 3
dekada apo edhe burime të tjera jashtë sektorit financiar të cilat është
pothuajse e pamundur të përllogariten apo gjurmohen. Gjithashtu, ekspertët
evidentuan faktin që spekulimi i agjentëve ekonomikë në tregun financiar është
një faktor prezent dhe që nuk duhet neglizhuar në kushtet e luhatjeve të tregut
të brendhshëm valutor.
Përtej këtyrefaktorëve sezonalë që vijen re në tregun e
brendshëm valutor cdo muaj Gusht dhe Dhjetor, një tjetër element i rëndësishëm
që mund të ketë ndikuar në forcimin e valutës LEK (zhvlerësimin e Euros) është
edhe reduktimi i ofertës monetare në valutën vendase për shkak të politikës
monetare shtërnguese që po aplikon Banka e Shqipërisë me qëllim frenimin e
inflacionit. Kështu vetëm në 3-mujorin e fundit, Banka e Shqipërisë ka rritu 4
herë në mënyrë të dukshme veondosmërisht normat e interesit me nga dy shkallë
(0.5 pikë), duke sjellë shtrenjtimin e kostos së parave dhe nxitur tërheqjen e
rezevave të lira në valutën Lek nga tregu në drejtim të institucioneve financiare.
Kjo ka sjellë reduktimin e rezervave të valutës kommbëtare në qarkullim, e cila
e shoqëruar edhe me sasinë e lartë të euros ka sjellë edhe zhvlerësimin e
monedhës euro në kufinjtë e 114 lekë.Përfaqësuesit e biznesit eksportues në
panel diskutuan për kostot që i ka sjellë sektorit fason zhvlerësimi i euros përgjatë
vitit 2022, të cilat vetëm për muajin Dhjetor dhe vetëm për sektorin fason përllogariten
në nivelin e rreth 450 mijë eurove. Përfaqësuesit e biznesit kërkuan që shteti
të identifikonte dhe ofronte mekanizma mbështetës për biznesin eksportues për ta
mbrojtur atë nga rreziku i kursit të këmbimit. Megjithatë, edhe pse bien dakord
që përkohësisht mund të ketë mekanizma mbështetës për biznesin eksportues,
ekspertët financiarë sugjeruan që biznesi duhet të fillojë të ekslorojë
instrumente mbështetëse që ofrojnë institucionet financiare banka dhe jo-banka
që kanë të bëjnë me kontratat forward apo option, të cilat do t’u munësonin
atyre një mbrotje afatgjatë nga luhatjet e kursit të këmbimit.
Comments
Post a Comment